กลุ่มธุรกิจ TCP ขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียน นำแนวคิด EPR สร้างบทเรียนจากระนอง สู่ระบบจัดการขยะที่ยั่งยืน เผยพัฒนาโมเดลการจัดการขยะอย่างเป็นระบบ ร่วมกับ IUCN และชุมชนท้องถิ่น
อาจรีย์ สุวรรณกูล ผู้อำนวยการฝ่ายองค์กรสัมพันธ์และการสื่อสาร กลุ่มธุรกิจ TCP กล่าวว่า ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แนวคิด Extended Producer Responsibility (EPR) หรือ “ความรับผิดชอบของผู้ผลิตที่ขยายออกไป” ได้กลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างระบบ การจัดการขยะที่ยั่งยืน โดยเฉพาะในประเทศไทยที่กำลังเผชิญกับปัญหาขยะสะสมและการรีไซเคิลที่ไม่ครอบคลุม ล่าสุด กลุ่มธุรกิจ TCP ได้หยิบยกแนวทางนี้มาทดลองใช้จริงในพื้นที่จังหวัดระนอง ร่วมกับ IUCN และชุมชนท้องถิ่น เพื่อพัฒนาโมเดลจัดการขยะอย่างเป็นระบบ โดยมีเป้าหมายเพื่อผลักดันสู่การออก เทศบัญญัติท้องถิ่น และขับเคลื่อนแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียนอย่างเป็นรูปธรรม

จากบรรจุภัณฑ์ถึงชุมชน: TCP ขยายความรับผิดชอบตามแนวคิด EPR
โครงการ “TCP ปลุกพลังความยั่งยืน ขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียน” เริ่มต้นจากแนวคิดที่ว่า ผู้ผลิตควรรับผิดชอบต่อบรรจุภัณฑ์ของตนเองตลอดวงจรชีวิต ตั้งแต่การออกแบบจนถึงขั้นตอนหลังการบริโภค เช่น การรวบรวมกลับมาใช้ใหม่หรือรีไซเคิล กลุ่มธุรกิจ TCP จึงได้พัฒนาและทดลองใช้โมเดล EPR ภายในองค์กร ก่อนจะขยายสู่ระดับชุมชน โดยเลือก ตำบลหงาวและตำบลบางนอน ในจังหวัดระนอง เป็นพื้นที่นำร่องระหว่างปี 2565 – 2567

ความร่วมมือคือกุญแจ: TCP – IUCN – ชุมชน
การทำงานครั้งนี้ไม่ได้เป็นเพียงการริเริ่มจากภาคธุรกิจ แต่เป็นการประสานความร่วมมือระหว่าง องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (IUCN) ที่ทำหน้าที่สนับสนุนองค์ความรู้ทางเทคนิค และชุมชนท้องถิ่นที่เป็นผู้ปฏิบัติจริง โดยเน้นการสร้างความเข้าใจเรื่องการแยกขยะ และระบบธนาคารขยะในพื้นที่ นำไปสู่การลดปริมาณขยะตกค้าง และเพิ่มการเก็บคืนบรรจุภัณฑ์เข้าสู่ระบบรีไซเคิล
ผลลัพธ์ที่น่าสนใจ คือสามารถรวบรวมวัสดุรีไซเคิลได้มากถึง 129,193.5 กิโลกรัม คิดเป็นมูลค่ากว่า 490,000 บาท นอกจากนี้ ยังเกิดการพัฒนา “กองทุนบุญ” ที่ช่วยสร้างรายได้เสริมให้กับชุมชน พร้อมทั้งผลักดันการออก เทศบัญญัติการจัดการขยะ ของตำบลหงาว ซึ่งนับเป็นความก้าวหน้าสำคัญในระดับท้องถิ่น

EPR ไม่ใช่เพียงแนวคิด แต่เป็นเครื่องมือเปลี่ยนระบบ
การทดลองใช้ EPR ในจังหวัดระนองไม่ได้จบเพียงการลดขยะ แต่ยังชี้ให้เห็นว่าระบบจัดการขยะที่มีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องมีทั้ง การมีส่วนร่วมจากชุมชน, ข้อมูลที่แม่นยำ, และ บทบาทของภาคเอกชนในฐานะผู้ขับเคลื่อน นอกจากนี้ ยังสะท้อนว่าเมื่อทุกภาคส่วนทำงานร่วมกัน ระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนก็สามารถเกิดขึ้นได้จริงในระดับรากฐาน

จากบทเรียนในระนอง กลุ่มธุรกิจ TCP มีแผนจะต่อยอดผลลัพธ์ที่ได้ไปยังพื้นที่อื่น และแบ่งปันข้อมูลกับหน่วยงานภาครัฐเพื่อใช้เป็นแนวทางประกอบการกำหนดนโยบายด้านการจัดการขยะ ที่สอดคล้องกับเป้าหมายระดับประเทศ เช่น Net Zero และการพัฒนาเศรษฐกิจที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง